Kavelruil uitgelegd na de 50e ruilakte in Epe-Vaassen
Ondertekening akte 50e kavelruil Epe-Vaassen.
V.l.n.r. Marcel Nijhof (BBL), Hans-Willem Heetebrij (notaris), Otto Hofenk (Stichting Kavelruil Gelderland), Joop van Nuijs (Gemeente Epe). (c) Persburo Dick van der Veen/BDU
Op 24 augustus 2012 had ik de eer om als notaris de ruilakte van de 50e kavelruil in het gebied Epe-Vaassen te mogen passeren.
50e Kavelruil
Deze ruilakte (‘Wiemanstraat eo’ in Emst) was de 50e kavelruil in het gebied Epe-Vaassen (Gelderland) sinds de MKZ-crisis in 2001.
Partijen bij deze ruil waren Gemeente Epe, Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL), Stichting het Geldersch Landschap, Waterschap Veluwe, RGV Onroerend Goed BV, Stichting het Feithenhof en diverse agrariërs.
Voor meer informatie over de achtergrond van hiervan zie o.a. de artikelen in De Stentor en Veluweland.
Deze mijlpaal geeft mij als agrarisch specialist de gelegenheid om uit te leggen wat kavelruil eigenlijk is en wat de voordelen daarvan zijn voor het (agrarisch) buitengebied en haar bewoners.
Wat is kavelruil?
Ruilverkaveling bij overeenkomst of “kavelruil” is een eenvoudige en snelle manier om gronden beter te verkavelen. Het is vooral een instrument voor de inrichting van het landelijk gebied.
Kavelruil gebeurt altijd op basis van vrijwilligheid. Er moeten minimaal drie partijen een overeenkomst sluiten waarbij grond ingebracht wordt. Dit zullen meestal agrariërs zijn, maar ook (natuurbeschermings)organisaties, waterschappen, gemeenten, landgoedeigenaren en andere grondeigenaren kunnen grond inbrengen. Verder moet er sprake zijn van ruilen van grond met eventuele opstallen.
Deze grondruil moet leiden tot verbetering van de verkaveling voor landbouwbedrijven, natuurgebieden, het landschap, recreatiemogelijkheden en infrastructuur. Mogelijke verbeteringen zijn: landbouwgronden dichter bij de boerderij, meer aaneengesloten percelen, kavelvormverbetering en verbetering van de verkeersveiligheid.
Wanneer hieraan is voldaan kun je via een eenvoudige procedure de kavelruil tot stand brengen.
Subsidiëring notaris- en kadasterkosten
Vanwege het grote belang van een goede verkaveling subsidiëren provincies veelal de notariskosten en kadasterkosten. De subsidieregeling verschilt echter wel per provincie; deze bepaalt zelf welke projecten wel of niet gesubsidieerd worden.
50e Kavelruil gepasseerd in Epe-Vaassen (Gelderland)
Vrijstelling overdrachtsbelasting
Voor kavelruil geldt een ruimere regeling voor de vrijstelling van overdrachtsbelasting. In tegenstelling tot de vrijstelling bij overdracht van cultuurgronden hoeven de toegedeelde gronden niet tien jaar lang bedrijfsmatig voor de landbouw geëxploiteerd te worden en geldt de vrijstelling ook voor bedrijfsgebouwen.
De belastingdienst controleert zelfstandig of de kavelruil aan de vereisten voldoet. Deze controle staat los van een eventuele subsidietoekenning door de provincie.
Hoe wordt een kavelruil afgehandeld?
Nadat partijen het eens zijn geworden, worden de afspraken vastgelegd in een kavelruilovereenkomst. Deze kavelruilovereenkomst wordt ingeschreven bij het kadaster, zodat het voor derden duidelijk is dat het betreffende perceel betrokken is bij een kavelruil.
Hierna stelt de notaris de akte van toedeling (ruilakte) op en schrijft een afschrift van deze akte in in de openbare registers van het kadaster, waarmee de eigendom is overgegaan.
Eventuele hypotheekhouders tekenen de kavelruilovereenkomst ook mee. Bestaande hypotheken gaan bij de akte van toedeling over van het ingebrachte perceel naar het toegedeelde perceel.
Meer informatie?
Voor meer informatie verwijs ik je naar de website van de Stichting bevordering kavelruil Gelderland. Hieronder is ook een interview uit 2010 te zien waar Martin Wiltink van die stichting een nadere toelichting op kavelruil geeft.
