6 Zaken om te weten over de verklaring van erfrecht

Een verklaring van erfrecht heb je als erfgenaam nodig om de beschikking te krijgen over vermogen van de overledene van wie je erfgenaam bent.

In dit artikel wordt uitgelegd wat een verklaring van erfrecht is, hoe je er aan komt en op welke zaken je moet letten.

1. Wat is een verklaring van erfrecht?

Dit is een verklaring waarin de notaris onder andere aangeeft:

• of de persoon die overleden is een testament heeft gemaakt;
• wie de erfgenamen zijn van de persoon die overleden is;
• wie bevoegd is om – soms ook namens de andere erfgenamen – betalingen te doen;

N.B.: uitvaartkosten en belastingen kunnen in de regel worden voldaan op vertoon van de nota of aanslag al voordat de verklaring van erfrecht is afgegeven.

2. Bankrekeningen

Bankrekeningen die op één naam staan, worden bij overlijden van de rekeninghouder geblokkeerd. De bank weet namelijk niet wie bevoegd wordt om betalingen te doen.

Daar komt nog bij dat (bank)volmachten bij overlijden van de volmachtgever eindigen.

Op een geblokkeerde rekening kan wel geld worden gestort, maar betalingen zijn niet meer mogelijk.

Bankrekeningen op twee namen (de zogenaamde “en/of” rekeningen) worden in het algemeen ook geblokkeerd. De bank geeft in dat geval aan dat de rekeningen uiteindelijk op naam van de andere gerechtigde moeten worden gesteld.

Om de blokkering op te heffen, om de rekening op een andere naam te stellen of om de rekening op te heffen, is een verklaring van erfrecht nodig. In sommige gevallen zal een bank geen verklaring van erfrecht verlangen; zie daarvoor een ander artikel op deze site.

3. Welke gegevens heeft de notaris nodig?

Als de overledene een echtgenoot en/of kinderen achterlaat:

• een uittreksel uit het overlijdensregister van de Burgerlijke Stand (dit document ontvang je meestal van de uitvaartondernemer);
• de (officiële) namen en woonadressen van de achtergebleven partner en de kinderen (met de namen van hun echtgenoten als zij gehuwd zijn);
• indien aanwezig het afschrift van het testament en van eventuele huwelijkse voorwaarden;
• de naam van degene die bevoegd is of wordt om betalingen te doen. Vaak is dat de langstlevende echtgenoot of één van de kinderen.

Als de overledene alleen andere familieleden achterlaat (ouders, broers en zusters of een partner) kun je het beste vooraf met de notaris overleggen over de nodige gegevens.

4. Gang van zaken

Je maakt een afspraak met de notaris of een kandidaat-notaris. Bij de afspraak neem je de nodige gegevens mee.  Bij een bezoek aan de notaris moet je ook altijd je legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs, identiteitskaart) meenemen.

De notaris zal na het gesprek:

• onderzoeken bij het Centraal Testamenten Register of er een testament is en, als er meer zijn, welke daarvan geldig is (zijn);
• de door jou verstrekte gegevens controleren bij de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en zo nodig ontbrekende gegevens opvragen;
• de erfgenamen thuis een brief sturen met informatie en het verzoek om aan te geven of zij de nalatenschap willen aanvaarden of niet; hiertoe wordt een verklaring van (zuivere dan wel beneficiaire) aanvaarding of verwerping meegestuurd ter ondertekening.
• indien dat nodig is voor de erfgenamen een volmacht opnemen in of meesturen met de verklaring van aanvaarding, zodat één of meer van hen de bevoegdheid krijgt zaken af te handelen.
• na ontvangst van alle informatie en verklaringen/volmachten een aantal exemplaren van de verklaring van erfrecht sturen aan de langstlevende partner of aan de gevolmachtigde(n).

NB: De genoemde verklaringen en volmachten moeten onder overlegging van een geldig legitimatiebewijs getekend worden op een notariskantoor. In het laatste geval zal uw handtekening gelegaliseerd worden. Hieraan kunnen kosten zijn verbonden.

5. Aanvaarding van de nalatenschap en schulden

Een erfgenaam deelt volgens de wet in de baten, maar ook in de schulden. Wil je dat – om welke reden ook – niet, dan is het belangrijk dit vóór het opmaken van de verklaring van erfrecht aan de notaris mee te delen. De notaris kan je nader informeren over de dan te nemen maatregelen.

6. Bespreking

De bespreking van een verklaring van erfrecht komt voor de nabestaanden soms op een ongelegen moment, omdat het overlijden nog maar zo kort geleden is.

Toch is deze eerste stap bij de afwikkeling van een nalatenschap van belang. De notaris geeft informatie over verder te nemen stappen (uitvoering van het testament, aangifte erfbelasting, verdeling). Deze informatie is voor alle erfgenamen van belang.

Daarom is het aan te bevelen dat alle – of zoveel mogelijk – erfgenamen bij de bespreking aanwezig zijn.