Wanneer ben je fiscaal partner?
Voor diverse belastingwetten kan het voordeliger zijn om fiscaal partner te zijn. Denk aan een grote vrijstelling of het goedkoopste tarief voor de erfbelasting.
Ook voor de inkomstenbelasting is fiscaal partnerschap van belang, omdat je als fiscale partners samen aangifte moet doen en bepaalde inkomsten en aftrekposten mag verdelen.
Omdat ik vaak vragen over fiscaal partnerschap krijg, heb ik een inventarisatie gemaakt. In dit artikel leg ik dan ook uit:
- wanneer je fiscaal partner bent;
- wanneer je fiscaal partnerschap begint;
- wanneer je fiscaal partnerschap eindigt.
Tot slot geef ik een overzicht waarin je kunt controleren of jij fiscaal partner bent.
Wanneer ben je fiscaal partner?
KNB brochure Samen Verder
Je bent fiscaal partner als je aan één van de volgende voorwaarden voldoet:
- Je bent getrouwd.
- Je bent geregistreerd partner.
- Je bent ongetrouwd en je staat allebei op hetzelfde adres ingeschreven bij de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA), jullie zijn allebei meerderjarig en hebben samen een notarieel samenlevingscontract afgesloten.
- Je bent ongetrouwd en je staat allebei op hetzelfde adres in de GBA ingeschreven en je voldoet aan één van de volgende voorwaarden:
- Je hebt samen een kind.
- Eén van jullie heeft een kind van de ander erkend.
- Je bent bij een pensioenfonds aangemeld als pensioenpartners.
- Je bent samen eigenaar van een eigen woning.
- Op je adres staat ook een minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven (samengesteld gezin). Let op: geldt deze situatie voor jou? Maar is er sprake van verhuur op zakelijke gronden? Dan ben je geen fiscale partners. Je moet dan een schriftelijke huurovereenkomst hebben.
- Je was het jaar ervoor al fiscale partners.
Maar één fiscale partner
Je kunt maar één fiscale partner tegelijk hebben. Zijn er meer personen die op hetzelfde moment je fiscale partner kunnen zijn? Dan is de volgorde van de hierboven genoemde voorwaarden belangrijk. Het gaat om de 1e van die voorwaarden waaraan je voldoet.
Voorbeeld
Je bent getrouwd, woont samen met een andere partner en hebt samen met die andere partner een kind. Dan is degene met wie je getrouwd bent, je fiscale partner. De voorwaarde ‘Je bent getrouwd’ staat namelijk vóór de voorwaarde ‘Je bent ongetrouwd en staat allebei op hetzelfde adres in de GBA ingeschreven en je hebt samen een kind’.
Let op!
Woon je samen met je kind of met je vader of moeder? Dan ben je alleen fiscale partners met die persoon als je het jaar ervoor op 31 december allebei 27 jaar of ouder was.
Wanneer begint je fiscaal partnerschap?
Als je getrouwd of geregistreerd partner bent
- Ben je het hele jaar getrouwd of geregistreerd partners? Dan ben je het hele jaar fiscale partners.
- Trouw je tijdens het jaar? Dan ben je vanaf de trouwdatum fiscale partners.
- Ben je tijdens het jaar getrouwd en woonde je daarvoor al met je partner samen? En sta je allebei op hetzelfde adres bij de gemeente ingeschreven? Dan ben je fiscale partners vanaf het moment dat je op hetzelfde adres staat ingeschreven.
Als je ongetrouwd bent en op hetzelfde adres ingeschreven staat
- Ga je tijdens het jaar ongetrouwd samenwonen en voldoe je aan één van de andere voorwaarden voor fiscaal partnerschap (zie hierboven)? Je fiscaal partnerschap begint op het moment dat je allebei op hetzelfde adres staat ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens.
- Stond je al vóór 1 januari samen ingeschreven? Dan ben je fiscale partners vanaf 1 januari.
- Sluit je dit jaar een notarieel samenlevingscontract, krijg je samen een kind of erkent één van jullie een kind van de ander, koop je samen een eigen woning of meld je je partner aan voor jouw pensioen? Dan ben je vanaf dat moment fiscale partners.
- Sta je het hele jaar samen ingeschreven op hetzelfde adres? Dan ben je het hele jaar fiscale partners.
Wanneer eindigt je fiscaal partnerschap?
Als je getrouwd bent en je gaat scheiden
8 Tips voor de inhoud van een testament na een scheiding
Ga je scheiden? Je blijft fiscale partners tot je aan de volgende twee voorwaarden voldoet:
- Jij hebt of je echtgenoot heeft echtscheiding of scheiding van tafel en bed aangevraagd bij de rechter.
- Je staat niet meer samen op hetzelfde adres ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA).
Als je niet getrouwd bent en je staat samen op hetzelfde adres ingeschreven
Ben je niet getrouwd, maar woon je samen of heb je een huisgenoot? En ben je volgens de voorwaarden fiscale partners? Je fiscaal partnerschap eindigt op het moment dat je niet meer allebei op hetzelfde adres staat ingeschreven in de GBA.
Bent u fiscale partners, en wordt één van jullie beiden opgenomen in een verpleeghuis of verzorgingstehuis? En eindigt daardoor de inschrijving in de GBA? Dan blijf je fiscale partners, tenzij:
- jij of je partner de Belastingdienst per brief laat weten geen fiscale partners meer te willen zijn;
- één van jullie beiden een andere fiscale partner krijgt.
Fiscaal partnerschap; een overzicht
Je bent getrouwd of geregistreerd partner |
Wel/geen fiscale partners |
|---|---|
| Je bent getrouwd. | Je bent fiscale partners. |
| Je bent geregistreerd partner. | Je bent fiscale partners. |
Je bent gescheiden of gaat scheiden |
Wel/geen fiscale partners |
|---|---|
| Je leeft duurzaam gescheiden, maar je hebt nog geen verzoek tot scheiding ingediend. | Je bent fiscale partners. |
| Je bent nog niet gescheiden, maar je hebt een verzoek tot scheiding ingediend, en je staat op hetzelfde adres ingeschreven als je echtgenoot. | Je bent fiscale partners. |
| Je hebt een verzoek tot scheiding van tafel en bed ingediend, maar je staat op hetzelfde adres ingeschreven als je echtgenoot. | Je bent fiscale partners. |
| Je bent nog niet gescheiden, maar je hebt een verzoek tot scheiding ingediend, en je staat op een ander adres ingeschreven als je echtgenoot. | Je bent geen fiscale partners. |
| Je hebt een verzoek tot scheiding van tafel en bed ingediend, en je staat op een ander adres ingeschreven als uw echtgenoot. | Je bent geen fiscale partners. |
| Je bent gescheiden, maar je staat het hele jaar op hetzelfde adres ingeschreven als je ex-echtgenoot. | Je bent fiscale partners. |
| Je bent gescheiden, en je staat het hele jaar op een ander adres ingeschreven als je ex-echtgenoot. | Je bent geen fiscale partners. |
Je woont ongetrouwd samen |
Wel/geen fiscale partners |
|---|---|
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven, bent allebei meerderjarig en hebt samen een notarieel samenlevingscontract. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en hebt samen een kind. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en jij of je partner heeft een kind en de ander heeft dit kind erkend. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en bent samen eigenaar van een eigen woning. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en je bent aangemerkt als pensioenpartner van de ander. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en op je adres staat ook een minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven. | Je bent fiscale partners. |
| Je was het jaar ervoor al fiscale partners van elkaar. | Je bent fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven en hebt samen een samenlevingscontract dat je niet bij de notaris hebt afgesloten. Verder heb je samen geen kind, heb je geen kind van de ander erkend, staat geen minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven, heb je samen geen eigen woning, ben je niet als pensioenpartner bij de ander aangemeld en was je het jaar ervoor geen fiscale partners. |
Je bent geen fiscale partners. |
| Je staat op hetzelfde adres ingeschreven, maar hebt geen samenlevingscontract. Verder heb je samen geen kind, heb je geen kind van de ander erkend, staat geen minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven, heb je samen geen eigen woning, ben je niet als pensioenpartner bij de ander aangemeld, en was je het jaar ervoor geen fiscale partners. | Je bent geen fiscale partners. |
| Je bent niet getrouwd of geregistreerd partner. Je staat niet op hetzelfde adres ingeschreven, maar je hebt wel samen met een ander een kind, of je hebt het kind van de ander erkend, of er staat een minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven, of je hebt samen een eigen woning, of je bent bij een ander als pensioenpartner aangemeld, of je was het jaar ervoor al fiscale partners. | Je bent geen fiscale partners. |
Update 2015
Heb je een partner? En wil je dat de Belastingdienst jouw partner aanmerkt als fiscale partner? Dan kan dit vanaf 2015 alleen als je voldoet aan beide volgende voorwaarden:
- Je voldoet aan de regels voor fiscaal partnerschap. Zie hierboven.
- Jij en jouw partner betalen over minimaal 90% van het gezamenlijke inkomen in Nederland belasting. Dit is alleen het geval als:
- je zelf aan de 90%-eis voldoet én jouw partner geen of weinig inkomen heeft; of
- jij en jouw partner allebei aan de 90%-eis voldoen.
Voorbeeld
U woont in Duitsland en werkt in Nederland. Uw inkomen uit Nederland bedraagt € 50.000. Over dit inkomen betaalt u volledig in Nederland belasting. U hebt geen ander inkomen of vermogen. U bent in gemeenschap van goederen getrouwd. Uw partner werkt in Duitsland en heeft een inkomen van € 30.000. Samen met uw partner hebt u een eigen woning in Duitsland. De (negatieve) inkomsten uit uw eigen woning bedragen € 10.000.
U woont in een EU-land. Over uw inkomen betaalt u geheel of nagenoeg geheel in Nederland belasting. U bent een kwalificerend buitenlands belastingplichtige. Uw partner heeft zelf inkomen waarover hij in Duitsland belasting betaalt. Wij kunnen in dit geval uw partner niet aanmerken als uw fiscale partner. U en uw partner betalen namelijk over minder dan 90% van het gezamenlijk inkomen in Nederland belasting.
Dit betekent dat u alleen uw eigen aandeel in de negatieve inkomsten uit eigen woning mag aftrekken in uw aangifte. Het aandeel van uw partner mag u niet aftrekken. In dit voorbeeld mag u dus € 5.000 aftrekken. Daarnaast hebt u recht op heffingskortingen.
Je partner heeft geen of een laag inkomen
Heb je een fiscale partner? Dan kan de partner die geen of een laag inkomen heeft de heffingskortingen uitbetaald krijgen. Daarnaast kun je de gezamenlijke aftrekposten onderling verdelen.
Voorbeeld
U woont in België en werkt in Nederland. Uw inkomen uit Nederland bedraagt € 50.000. U betaalt over dit inkomen in Nederland belasting. U hebt geen ander inkomen of vermogen. U bent in gemeenschap van goederen getrouwd. Uw partner heeft geen eigen inkomen. Samen met uw partner hebt u een eigen woning in België. De negatieve inkomsten uit uw eigen woning bedragen € 10.000.
U woont u in een EU-land. En u betaalt over uw inkomen geheel of nagenoeg geheel in Nederland belasting. U bent dus een kwalificerend buitenlands belastingplichtige. Uw partner heeft geen inkomen. Wij kunnen uw partner aanmerken als uw fiscale partner. U en uw partner betalen namelijk over meer dan 90% van het gezamenlijk inkomen in Nederland belasting.
Dit betekent dat u de negatieve inkomsten uit uw eigen woning volledig mag aftrekken. Daarnaast hebt u recht op heffingskortingen. Uw partner heeft recht op uitbetaling van de algemene heffingskorting.
Bron: Belastingdienst
Hallo,
Ik heb ondanks de duidelijke uiteenzetting inzake fiscaal partnerschap toch nog een vraag.
In 2006 is mijn echtgenoot overleden. Ik had bezit, mijn echtgenoot niet, we waren gehuwd op huwelijkse voorwaarden. Ik had de erfenis beneficiair aanvaard en wilde dus niet aangifte doen (we zouden teruggave ontvangen en ik wilde me niet als een erfgenaam opstellen en zo voor de schulden opdraaien).
De notaris in die tijd adviseerde me om een beslissing over de schulden en de verantwoordelijke daarvoor af te wachten. Deze kwam echter niet. De notaris heeft toen schriftelijk een termijn gesteld aan de rechter om te reageren en indien hij dit niet deed zouden we ervan uit gaan dat ik niet voor de schulden aansprakelijk worden gehouden. Volgens de notaris was dit afdoende om vervolgens aangifte te doen ivm de teruggave zonder nadelige gevolgen.
Door omstandigheden is die aangifte er echter niet geweest en de termijn van 5 jaar was inmiddels verstreken per 31-12-11.
Op 7 juni 2012 echter komt toeslagen met een definitieve berekening van de zorgtoeslag. Ik ben hiertegen in beroep gegaan om verschillende redenen. Er werd geen rekening gehouden met de 10% regel (waardoor zowel het inkomen van mijn man naar een jaarinkomen werd herleid alsmede werden de pensioen en nabestaanden voorzieningen bij mijn inkomen opgeteld. Hierdoor werd ons jaarinkomen veel hoger dan ware mijn echtgenoot niet overleden). Ook vroeg ik me in mijn bezwaar af of de zaak inmiddels niet al verjaard was en of ik überhaupt wel aansprakelijk was voor de terugbetaling van de zorgtoeslag. Ik was immers geen (die waren er niet toen ik beneficiair heb aanvaard).
Kunt u me helderheid verschaffen hierin? Ben je (zolang na het betreffende toeslagjaar) als voormalig fiscaal partner aansprakelijk voor de terugbetaling van de toeslag ondanks beneficiaire aanvaarding van de erfenis (die negatief was en dus daarmee verworpen)?
Mvg, Betty
Beste Betty,
Dit is een wel heel specifieke casus waarvan ik zo snel niet alle details direct kan plaatsen. Ik denk dat het wijs om je tot een fiscalist te wenden hiervoor.
Bij beneficiaire aanvaarding ben je aansprakelijk tot de hoogte van je erfdeel. Als er geen schulden waren ten tijde van het overlijden, en er komt toch een schuld na (toeslagen komt meestal laat binnen), dan moet je die betalen voor zover je erfdeel ten tijde van het overlijden groot was. Dus als je erfdeel 100 was, en er komt nog een schuld van 125 na, dan moet je nog 100 betalen. Immers, dat erfdeel heb je ook ontvangen destijds. Het doel van beneficiaire aanvaarding/vereffeningsprocedure is om alle schulden te inventariseren en zoveel mogelijk schulden te betalen.
Een termijn stellen aan een rechter en bij geen reactie er van uitgaan dat je niet aansprakelijk bent, lijkt mij overigens erg gevaarlijk en onwaarschijnlijk. Als je een verzoek indient dan zal er een besluit genomen worden. Geen reactie heb ik nog niet meegemaakt.
Groet HW
Beste HW,
Ik ben een alleenstaande ouder en heb twee jaar geleden een huis met mijn moeder gekocht en woon nu met haar samen. Wij voldoen dus aan een van de voorwaarden en zijn nu elkaars fiscale partners. De toeslagen die wij voorheen kregen, zijn allemaal ingetrokken en we zijn nu financieel gezien helemaal van elkaar afhankelijk. Ook in de verzorging van mijn kind want ik kom na de betaling van mijn deel van de hypotheek en gas,licht, water en eten, nauwelijks rond. Nu is mijn vraag. Als fiscale partners, heb ik dan ook geen recht op het pensioen van mijn moeder?
Beste Vanessa,
Je bent niet automatisch voor partnerpensioen (nabestaandenpensioen) aangewezen, dat geldt alleen voor gehuwden of geregistreerd partners (en je kunt niet trouwen met je moeder…). Samenwoners kunnen elkaar wel aanwijzen voor partnerpensioen, maar dit kan volgens mij niet voor (schoon)ouder-(schoon)kind, grootouder-kleinkind, etc.
Dat zal dus helaas niet lukken. Je zou het nog wel bij de pensioenmaatschappij kunnen navragen voor de zekerheid.
(NB: het zgn. wezenpensioen voor kinderen als de ouder overlijdt (nabestaandenpensioen) geldt alleen als het kind onder de 21 jaar is en niet gehuwd of geregistreerd partner is geweest.)
Groet,
Hans-Willem
Vraag: ik woon samen sinds juni 2013, wij staan ook samen ingeschreven op hetzelfde adres. Bij ons woont mijn minderjarige dochter van 17. Mijn partner heeft nog een gezamenlijke koopwoning elders die nog verkocht moet worden. Zijn mijn partner en ik nu fiscaal partners, of is mijn partner nog met zijn ex fiscaal partners?
Beste Jeanette,
Je kunt pas fiscaal partner worden, als je partner geen fiscaal partner meer met zijn ex is. Je kunt namelijk maar met 1 persoon fiscaal partner zijn. Het kan zijn dat ze dat nog wel zijn. Mogelijk hebben ze in 2013 dit beëindigd, maar dat zou in de aangifte IB 2013 na te kijken moeten zijn.
Als hij geen fiscaal partner met zijn ex (meer) is, dan zijn jullie fiscale partners, omdat je staat ingeschreven op hetzelfde adres en jouw kind daar ook ingeschreven staat. Zie in het overzicht hierboven.
groet,
HW
Vraag: wij woonden in 2012 samen, zonder samenlevingscontract, met kind–>we waren fiscaal partners.
in 2013 maar een korte periode ( van 1 maart tot 1 juni) samengewoond, met kind.
Kunnen wij in 2013 fiscaal partners zijn?
Zo ja; Het gehele jaar of alleen voor de periode 1 maart tot 1 juni?
Hoi Olga,
In 2012 waren jullie fiscaal partners, dus in principe in 2013 ook. Tenzij een van jullie uitgeschreven wordt bij de GBA van dat adres naar een ander adres, dan eindigt het fiscaal partnerschap. Dan begint weer op 1 maart en eindigt weer op 1 juni, maar kun je er voor kiezen om het gehele jaar voor fiscaal partnerschap te gaan. Wil je dat niet, dan zul je voor de periode 1 maart-1 juni wel fiscaal partner zijn en de rest niet.
groet
Hans-Willem
Beste HW,
Ik woon sinds september 2013 samen met mijn vriendin in een huurhuis. Zij heeft heel 2013 geen inkomen gehad. Mijn inkomen lag slechts rond de 15.000. Nu begrijp ik dat als wij fiscaal partnerschap zouden hebben dit mogelijk belastingtechnisch voordeel gehad zou kunnen hebben. Zou dit ook het geval voor ons geweest zijn? Of maakt dit gezien mijn lage inkomen niks uit?
En is het mogelijk om met terugwerkende kracht fiscaal partner te zijn (vanaf het moment van samenwonen)?
Beste Patrick,
Jullie kunnen nog geen fiscaal partner zijn, als ik het zo lees. Als je niet getrouwd bent en op hetzelfde adres ingeschreven staat, maar hebt geen samenlevingscontract, heb je samen geen kind, heb je geen kind van de ander erkend, staat geen minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven, heb je samen geen eigen woning, ben je niet als pensioenpartner bij de ander aangemeld, en was je het jaar ervoor geen fiscale partners, dan ben je geen fiscaal partners.
Je kunt dat veranderen door een notarieel samenlevingscontract af te sluiten. Dan ben je vanaf 1 januari 2014 wel fiscaal partner (als je tenminste op 1 januari al op hetzelfde adres ingeschreven stond, anders vanaf het moment van tekenen van het samenlevingscontract).
Groet
HW
Beste Hans Willem
Een goed vriend van mij staat op mijn adres ingeschreven maar we hebben geen relatie en wonen niet samen /voeren geen gezamenlijk huishouden.
Hij woont op een schip in een jachthaven waar hij zich volgens de gemeente niet kan/mag inschrijven omdat het geen woonfunctie heeft, echter er ‘wonen’ meerdere mensen /er is een gedoogbeleid. Hij staat dus enkel op mijn adres ingeschreven omdat hij ergens ingeschreven moet staan. De belastingdienst telt echter nu wel onze inkomens bij elkaar op wat weer gevolgen heeft voor mijn huurverhoging. Vervolgens wordt ik van het kastje naar de muur geschoven door de belastingdienst naar mijn woningbouwvereniging en vice versa.
Zou je aub advies kunnen geven wat ik of mijn vriend hierin kunnen doen?
Bij voorbaat dank
Marianne
Volgens mij zouden jullie in ieder geval geen fiscale partners zijn: “Je staat op hetzelfde adres ingeschreven, maar hebt geen samenlevingscontract. Verder heb je samen geen kind, heb je geen kind van de ander erkend, staat geen minderjarig kind van één van jullie beiden ingeschreven, heb je samen geen eigen woning, ben je niet als pensioenpartner bij de ander aangemeld, en was je het jaar ervoor geen fiscale partners.” (Tenzij een van deze punten in jullie geval niet klopt.)
In de aangifte inkomstenbelasting zou je via het programma tot dezelfde conclusie moeten komen.
Beste Hans Willem,
Begrijp ik het goed dat als je al meerdere jaren samen op hetzelfde adres woont, en je bent geen fiscaal partner maar je tekent een samenlevingscontract, dat je dan pas vanaf 1 januari van het jaar dat je het samenlevingscontract tekent je fiscaal partner bent? Dus niet ook al die jaren daarvoor dat je samenwoonde?
Groet
Dat klopt inderdaad. Tenzij je daarvoor al aan een andere voorwaarde voor fiscaal partnerschap voldeed (niet samenlevingscontract).