Hoe voorkom je het zuiver aanvaarden van een erfenis?

Een erfenis, wat nu?

Eerder schreef ik over de verplichtingen die je als erfgenaam hebt bij het beneficiair aanvaarden van een erfenis.

Dit artikel gaat over de fase hieraan voorafgaand, als je nog geen keuze hebt gemaakt tussen zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.

Je loopt dan het risico zuiver te aanvaarden ook al heb je nog geen verklaring getekend.

Wanneer aanvaard ik een erfenis zuiver?

Een erfgenaam die zuiver een nalatenschap aanvaardt, krijgt automatisch alle goederen en schulden van de erflater. Dit betekent dat als de nalatenschap negatief is, hij met zijn eigen vermogen de overgebleven schulden van de erflater moet voldoen.

Een erfgenaam kan een nalatenschap zuiver aanvaarden door een verklaring van zuivere aanvaarding af te leggen bij de rechtbank of een onderhandse verklaring daartoe te ondertekenen. Meestal maakt de notaris die op in het kader van de verklaring van erfrecht. Hetzelfde geldt voor beneficiaire aanvaarding of verwerping.

Daarnaast kun je zuiver aanvaarden door je als zuiver aanvaard hebbende erfgenaam te gedragen. Maar wanneer is dat?

Gedragingen die leiden tot zuivere aanvaarding

Een erfgenaam die zich als ‘heer en meester’ over de nalatenschap gedraagt of die schulden van de nalatenschap zonder voorbehoud voldoet, wordt gezien als een erfgenaam die zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als zuiver aanvaard hebbende erfgenaam gedraagt.

Voorbeelden van gedragingen die tot zuivere aanvaarding leiden zijn:

• het leeghalen van de woning van de erflater en bepalen wat er met de spullen gebeurt;
• het zonder voorbehoud voldoen van schulden van de nalatenschap en het overeenkomen van betalingsregelingen met schuldeisers;
• de verkoop van de woning van de erflater;
• het afgeven van een volmacht om de nalatenschap af te wikkelen;
• het innen van tot de nalatenschap behorende vorderingen en het treffen van regelingen met schuldenaren;
• het als erfgenaam deelnemen aan de verdeling van de nalatenschap;
• het erkennen van een schuld van de nalatenschap;
• het ondertekenen van een bankverklaring, waarbij het rekeningtegoed van de erflater wordt vrijgegeven;
• het instellen van rechtsvorderingen die een erfgenaam toekomen.

Hoe kan ik voorkomen dat ik zuiver aanvaard?

Een erfgenaam die nog geen keuze heeft uitgebracht voor beneficiaire aanvaarding, mag alleen handelingen van beheer verrichten ten aanzien van goederen van de nalatenschap. Slechts dan voorkomt hij dat hij door zijn gedragingen niet alsnog de nalatenschap zuiver aanvaardt.

Gedragingen die niet leiden tot zuivere aanvaarding zijn bijvoorbeeld:

• het regelen van de begrafenis en het voldoen van de uitvaartkosten;
• het opmaken van een boedelbeschrijving;
• het nemen van bewarende maatregelen;
• het wegnemen van enige waardeloze kledingstukken van de erflater;
• het beleggen van contanten op een rekening-courant;
• het huren van een safeloket;
• het ontruimen van een huurhuis om de nieuwe bewoner toegang te kunnen verschaffen;
• het indienen van een verzoek tot verzegeling of ontzegeling van de boedel;
• het inventariseren en opzeggen van lidmaatschappen en abonnementen.

Keuze maken

De erfgenaam doet er goed aan om tijdens de periode van drie maanden na het overlijden van de erflater (termijn van beraad) te beslissen of hij de nalatenschap zuiver of beneficiair wil aanvaarden. Om tot een goede beslissing te komen, zal hij moeten inventariseren wat de goederen en schulden van de nalatenschap zijn.

De erfenis is negatief

Als blijkt dat een nalatenschap veel schulden bevat of de erfgenaam vermoedt dat de nalatenschap een negatief vermogen heeft, dan zou hij de nalatenschap beneficiair kunnen aanvaarden of verwerpen om te voorkomen dat hij de schulden van de erflater verkrijgt.

Door beneficiaire aanvaarding voorkomt de erfgenaam dat hij de schulden van de erflater met zijn privévermogen moet voldoen.

Bij verwerping van de nalatenschap wordt een erfgenaam met terugwerkende kracht geacht nooit erfgenaam te zijn geweest. Op hem rust in dat geval ook niet de verplichting om de nalatenschap te vereffenen.
Let wel op: in de meeste gevallen komen de kinderen van de erfgenaam die verwerpt voor hem in de plaats! Die kinderen moeten vervolgens ook weer de keuze maken van zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.