Wat is het verschil tussen Curatele, Bewind en Mentorschap?

Soms kunnen mensen niet goed voor zichzelf zorgen of hun financiële zaken niet regelen. Bijvoorbeeld omdat zij dementerend zijn, psychiatrisch patiënt zijn of een verslaving hebben.

Om te voorkomen dat anderen hier misbruik van maken, kan de kantonrechter een curator, bewindvoerder of mentor benoemen. Deze persoon neemt financiële beslissingen voor de betrokkene of beslissingen over de zorg aan de betrokkene.

In dit artikel geef ik een korte uitleg van de drie maatregelen.

Wat is het verschil tussen curatele, bewind en mentorschap?

Curatele, bewind en mentorschap zijn verschillende maatregelen om mensen te beschermen die zelf geen goede beslissingen kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een verstandelijke beperking, verslaving of dementie.

• Bewind is bedoeld voor wie zijn financiële zaken niet zelf kan regelen.
• Mentorschap gaat over het nemen van beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van de betrokkene.
• Curatele is bedoeld voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen. Die mensen zijn handelingsonbekwaam.

Curatele voor financiële en persoonlijke beslissingen

Ondercuratelestelling wordt uitgevoerd als iemand zijn financiële zaken en persoonlijke zaken niet meer zelf kan regelen. Een curator neemt beslissingen over het geld en de goederen en over de verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding van degene die onder curatele staat.

Iemand die onder curatele staat, is handelingsonbekwaam. Dit betekent dat hij zonder toestemming van de curator geen rechtshandelingen kan verrichten die niet kunnen worden teruggedraaid. Bijvoorbeeld het kopen van een huis.

Alle lopende ondercuratelestellingen zijn opgenomen in het openbare curateleregister.

Bewind voor financiële beslissingen

Onderbewindstelling wordt uitgevoerd als iemand zijn financiële zaken niet meer zelf kan regelen. De bewindvoerder neemt beslissingen over het geld en de goederen van de betrokkene. Wie onder bewind staat, blijft handelingsbekwaam. Hij mag dus nog wel zelfstandig rechtshandelingen verrichten.

Mentorschap voor persoonlijke beslissingen

Mentorschap is bedoeld voor mensen hun persoonlijke zaken niet meer zelf kunnen regelen. De mentor neemt beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding van de betrokkene. Iemand die een mentor heeft, blijft handelingsbekwaam.

Curatele, bewind en mentorschap combineren

Bewind en mentorschap kun je tegelijk aanvragen. Ook kun je eerst een bewind en later een mentorschap aanvragen of andersom. Het is niet mogelijk om naast een curatele ook een bewind of een mentorschap aan te vragen. Een curatele kan wel omgezet worden in een bewind of een mentorschap. Daarvoor moet je naar de kantonrechter.

Handelingsbekwaam of handelingsonbekwaam

Iedereen van 18 jaar is volgens de wet meerderjarig en handelingsbekwaam, tenzij een persoon onder curatele is gesteld. Handelingsbekwaam betekent dat de persoon geen toestemming meer nodig heeft van zijn wettelijke vertegenwoordigers, ouder(s) met gezag of een voogd voor het verrichten van rechtshandelingen (bijvoorbeeld een huis kopen of huren).

Hoe vraag ik curatele, bewind of mentorschap aan?

Curatele, bewind of mentorschap vraag je aan bij de kantonrechter. Je hebt hiervoor geen advocaat nodig.

Curatele, bewind of mentorschap aanvragen

Je hebt een formulier nodig voor het aanvragen van curatele, bewind of mentorschap. Op het formulier staat welke stukken je mee moet sturen. Je stuurt het formulier naar de rechtbank in je regio.

Curatele, bewind of mentorschap kan onder andere worden aangevraagd door de betrokkene zelf of zijn familie. Iedereen die meerderjarig is, kan tot curator, bewindvoerder of mentor worden benoemd. Wel gelden er eisen aan die benoeming.

Kosten curatele, bewind of mentorschap aanvragen

Je betaalt griffierecht voor de behandeling van je verzoek om curatele, bewind of mentorschap. De overheid bepaalt de hoogte van het griffierecht. Die hoogte kan jaarlijks op 1 januari worden aangepast.

Is er nog een andere mogelijkheid?

Als de betrokkene op dit moment nog wel in staat is om zijn (persoonlijke en financiële) zaken te regelen, dan kan de (soms langdurige) procedure voor het aanvragen van curatele, bewind en/of mentorschap waarschijnlijk voorkomen worden.

De betrokkene kan bijvoorbeeld een algemene, notariële volmacht of zelfs een levenstestament maken waarin hij/zij zelf een gevolmachtigde en/of bewindvoerder aanwijst. Meer daarover kun je lezen in dit artikel op mijn weblog.