Pacht: wat is er veranderd in 2007?
Als agrarisch specialist loop ik met enige regelmaat tegen pacht aan.
Aangezien er nog steeds vragen worden gesteld over de wijziging van de Pachtwet in 2007 leek het mij zinvol een samenvatting van de huidige regeling te geven.
Belangrijkste wijzigingen in 2007
Op 1 september 2007 is het nieuwe pachtrecht in werking getreden. De belangrijkste veranderingen zijn de volgende:
- Het pachtrecht is niet meer opgenomen in een afzonderlijke wet (de Pachtwet is ingetrokken), maar is opgenomen in het Burgerlijk Wetboek (Titel 5 van Boek 7). Verder is het pachtprocesrecht deels opgenomen in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en deels in de Wet op de Rechterlijke Organisatie.
- De organisatie van de grondkamers is opgenomen in de Uitvoeringswet Grondkamers. Het pachtnormenbesluit is vervangen door het Pachtprijzenbesluit.
Het nieuwe pachtrecht is gemoderniseerd en beter geordend ten opzichte van de voormalige Pachtwet. Waar mogelijk is het pachtrecht afgestemd op het nieuwe huurrecht, zoals dat in 2003 in werking is getreden. Dit heeft ertoe geleid, dat de verplichtingen van pachter en verpachter in grote lijnen overeenstemmen met de verplichtingen van huurder en verhuurder.
Wat is pacht?
Er is sprake van pacht, wanneer het gaat om:
- het ter beschikking stellen van een onroerende zaak (land en/of gebouwen); en
- ter uitoefening van de landbouw; en
- in ruil voor een tegenprestatie (in geld of in natura).
Het moet gaan om bedrijfsmatige exploitatie van de landbouw. Dit is een aanscherping ten aanzien van de voormalige Pachtwet.
Inmiddels is door rechtspraak aangegeven wat onder bedrijfsmatige exploitatie dient te worden verstaan. Daarvan kan slechts sprake zijn als daarbij een economisch oogmerk bestaat. Vier aspecten spelen daarbij een rol:
- de omvang van het bedrijf en de bedrijfsactiviteiten;
- de vraag of er investeringen plaatsvinden;
- het rendement van het bedrijf; en
- de vraag of de pachter een hoofdfunctie buiten de landbouw heeft.
Geliberaliseerde pacht
De pacht van los land wordt geliberaliseerd. Op pachtovereenkomsten van los land voor een periode van 6 jaar of korter zijn de volgende dwingende pachtregels niet van toepasssing:
- de pachtprijsbeheersing;
- de bescherming van de pachter ter zake continuïteit van de pachtovereenkomst, en
- het voorkeursrecht van de pachter.
Op een pachtovereenkomst van los land voor een periode langer dan 6 jaar is het pachtprijsbeheersingssysteem wel van toepassing. Anders dan onder de voormalige Pachtwet is het nu mogelijk, dat hetzelfde stuk land meerdere malen tussen dezelfde partijen wordt verpacht. Door eenzelfde stuk los land dus telkens voor 6 jaar of korter te verpachten, wordt de pachtprijsbeheersing nooit van toepassing.
Wel moeten deze pachtovereenkomsten aan de grondkamer ter goedkeuring worden voorgelegd om te beoordelen of het inderdaad om geliberaliseerde pacht gaat.
Bijzondere pachtvormen
De pacht van geringe oppervlakten (hectarepacht) en de teeltpacht bestonden al. De geliberaliseerde pacht (zie hiervoor) gaat verder dan de voormalige regeling van de eenmalige pacht.
Daarnaast verdient aandacht: verpachting door openbare lichamen (denk bijv. aan het Rijk, provincie, gemeente of een waterschap). In deze pachtovereenkomst mogen bijzondere bedingen met goedkeuring van de grondkamer worden opgenomen, bijvoorbeeld:
- andere duur dan 12 of 6 jaar;
- geen verlenging van de pacht;
- de verpachter kan te allen tijde de pacht beëindigen voor zover de bestemming dat nodig maakt.
Bij natuurpacht staat de instandhouding of ontwikkeling van op het gepachte aanwezige waarden van natuur en landschap voorop. In de pachtovereenkomst worden beheersafspraken gemaakt met het oog op natuur- en landschapsbehoud. Verder kan de duur van de pachtverhouding worden beperkt. Tegenover de beheersverplichtingen van de pachter moet een vergoeding staan.
Meer informatie?
Voor meer informatie over pacht:
- Brochure Pacht, regels en prijzen 2013 (van Dienst Regelingen)
- Pachtwet (Burgerlijk Wetboek)
- Pachtprijzenbesluit (2012)
- Uitvoeringsbesluit pacht
- Uitvoeringsregeling pacht
- Website Grondkamers
Overzicht tarieven Grondkamers- Website Vereniging voor Agrarisch Specialisten in het Notariaat (VASN)
Overzicht tarieven
