Wat is een levenstestament?

Momenteel is een algemene volmacht een veelgevraagde notariële akte. Veel mensen gaan nog een stap verder en maken zelfs een levenstestament, waar een algemene volmacht slechts één onderdeel van is. In dit artikel leg ik uit wat een levenstestament is en wat je er in kunt regelen.

Wat is een levenstestament?

Een levenstestament is een document waarin je een aantal zaken vastlegt voor het geval er tijdens je leven iets gebeurt waardoor je zelf niet meer kunt handelen. Bijvoorbeeld als je zelf door een ongeluk of door ziekte niet meer in staat bent om belangrijke zaken – privé of zakelijk – te regelen. Ook als je bepaalde zaken niet zelf meer wilt regelen en het prettiger vindt dat een ander dat voor jou doet. In al deze situaties is het van belang om te weten wat je wensen zijn. Een levenstestament is een testament dat werkt tijdens leven.

Wat is het verschil met een gewoon testament?

In een gewoon testament leg je vast wat er ná je overlijden met je nalatenschap moet gebeuren. In een testament regel je onder meer aan wie je wat wilt nalaten, het benoemen van een voogd, een bewindvoerder of een executeur. Een testament werkt pas na overlijden.

Waar bestaat een levenstestament uit?

Een levenstestament bestaat uit:

• één of meer volmachten;
• wensen ten aanzien van (medische) verzorging (behandelgebod, behandelverbod, euthanasieverklaring, donorcodicil);
• bijlagen (overzicht van je bankrekeningen, (digitale) codes en wachtwoorden, verzekeringen, kunstverzamelingen en dergelijke; of, waar je deze overzichten bewaart).

Wat kan in een levenstestament worden geregeld?

In een levenstestament kan worden vastgelegd wat in jouw specifieke situatie van belang is. Je kunt je wensen vastleggen ten aanzien van onder meer:

• je financiën, onderneming, woning en andere onroerende zaken;
• schenkingen, of je deze wilt (blijven) doen en zo ja, onder welke voorwaarden;
• het geven van toestemming voor het al dan niet mogen verrichten van medische handelingen;
• de benoeming van een mentor of een bewindvoerder over je vermogen;
• praktische zaken voor na overlijden (begrafenis of crematie).

Voor wie is een levenstestament van belang?

Het is in de eerste plaats voor jezelf van belang vast te leggen wat je wensen en verzoeken zijn in het geval je deze niet (meer) naar voren kunt brengen. Maar het is ook voor iedereen die voor je zorgt of zakelijk met je samenwerkt van belang om te weten wat je wensen zijn. Dit geldt zowel voor je (zakelijke) partner, je kinderen en naaste familie, als ook voor zorghulpverleners.

Een voorbeeld:

Als er een bewind over uw vermogen is aangevraagd, is het levenstestament voor de bewindvoerder en de kantonrechter een belangrijke hulp als er besloten moet worden over de verkoop van je huis of het doen van schenkingen aan je kinderen of kleinkinderen.

Hoe wordt een levenstestament vastgelegd?

Een levenstestament wordt (zoals een gewoon testament) vastgelegd in een notariële akte. Dat betekent dus, dat de notaris je over de mogelijkheden informeert en met zijn professionele kennis en ervaring raad geeft bij het opstellen van een levenstestament. Sommige handelingen, waarvoor in een levenstestament volmacht wordt gegeven, kunnen overigens alleen bij volmacht als deze notarieel zijn vastgelegd (bijvoorbeeld om een hypotheek af te sluiten).

Verder heeft een notariële akte bewijskracht en is vergelijkbaar met een vonnis van de rechter. Dat geldt dus ook voor (één of meer volmachten in) een notarieel levenstestament.

En, omdat het levenstestament notarieel wordt vastgelegd, is het voor iedereen een bewijs dat je op dat moment wilsbekwaam was. Je was in staat om je wensen kenbaar te maken en om de gevolgen daarvan te overzien. De notaris heeft zich daarvan moeten overtuigen.

Wie bewaart het levenstestament?

Het levenstestament wordt bij de notaris in de kluis bewaard en de notaris geeft een origineel gewaarmerkt afschrift van de notariële akte. Meestal zal het levenstestament door de notaris aangemeld worden bij het Centraal Levenstestamentenregister (CLTR). Dit geeft de zekerheid dat iedereen die dat mag, kan achterhalen of jij een levenstestament hebt opgesteld. Bij het CLTR kun je navragen of iemand een levenstestament heeft gemaakt. Alleen notarissen kunnen dit register inzien. In dit register staat alleen of er een levenstestament is gemaakt. Er staat dus niet in wat de inhoud is van het levenstestament.

Wie hebben inzage in het levenstestament?

Het levenstestament moet tijdens je leven door bepaalde personen kunnen worden geraadpleegd. Dat geldt niet alleen voor jezelf als volmachtgever, maar ook voor de gevolmachtigde(n) en na overlijden voor de erfgenamen, een bewindvoerder, een executeur. Je kunt in de akte vastleggen wie een afschrift of een uittreksel van (de volmacht(en) uit) je levenstestament mag hebben.

Als een arts of een kantonrechter informatie uit een levenstestament nodig heeft of wil weten of er een levenstestament is, dan kan hij je notaris raadplegen.

Herroepen?

Je kunt het levenstestament op ieder moment herroepen of wijzigen door een nieuwe notariële akte. Je kunt het levenstestament niet zomaar, zoals bij een codicil, thuis verscheuren.

Filmpje!

In het onderstaande filmpje van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie wordt uitleg over het levenstestament gegeven.