Wat is het verschil tussen trouwen en geregistreerd partnerschap?

Vorige week deed de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) een oproep om het geregistreerd partnerschap af te schaffen. Het is (bijna) hetzelfde als trouwen en zou zijn functie (partnerschap voor 2 personen van hetzelfde geslacht) hebben gehad. In dit artikel geef ik aan wat de verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap zijn.

KNB: schaf geregistreerd partnerschap af

21 februari 2014

Het geregistreerd partnerschap kan worden afgeschaft, nu bijna alle juridische hobbels zijn genomen en het geregistreerd partnerschap vrijwel dezelfde juridische status heeft als het huwelijk. Dat vindt het bestuur van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie. Negen van de tien notarissen zien in hun dagelijkse praktijk dat veel mensen niet goed weten wat zij nu precies wel regelen met een geregistreerd partnerschap en wat niet. Ook verwarren mensen het geregistreerd partnerschap met een samenlevingsovereenkomst. […]

Welke samenlevingsvormen zijn er in Nederland?

Om de verschillen aan te geven, is het handig eerst te weten welke samenlevingsvormen er eigenlijk zijn in Nederland. Dat zijn de volgende samenlevingsvormen waarbij partners al dan niet hun relatie officieel vastleggen:

1. Trouwen
2. Geregistreerd partnerschap
3. Samenwonen met samenlevingscontract
4. Samenwonen zonder samenlevingscontract

Let op: de tweede en derde optie worden regelmatig door elkaar gehaald: men denkt dat men geregistreerd partner is met een samenlevingscontract . Dat is dus niet het geval.

Trouwen en geregistreerd partnerschap

Het huwelijk en het geregistreerd partnerschap zijn in veel opzichten gelijk. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap leggen partners hun relatie vast bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. De partners krijgen een aantal rechten en plichten ten opzichte van elkaar. Zoals het recht om elkaars achternaam te gebruiken en de plicht elkaar te onderhouden.

Samenwonen met samenlevingscontract

In het samenlevingscontract maken mensen afspraken over zaken die te maken hebben met samenwonen. Bijvoorbeeld over de kosten van elkaars levensonderhoud en elkaar wel of niet aanwijzen voor partnerpensioen ingeval van overlijden. Maar ook over het gebruik van bankrekeningen en zaken als het verdelen van bezittingen bij beëindiging van de relatie.

Partners kunnen samen een samenlevingscontract maken of laten opstellen bij de notaris. Mensen die gaan samenwonen zijn niet verplicht een samenlevingscontract op te stellen. In sommige gevallen is een notarieel samenlevingscontract wel verplicht. Bijvoorbeeld om partnerpensioen te ontvangen.

Samenwonen zonder contract

Partners kunnen er voor kiezen om hun relatie niet formeel vast te leggen. Zij hoeven elkaar dan niet te onderhouden. Maar ze hebben ook geen recht op alimentatie of een erfenis.

Samenwonen zonder contract kan wel gevolgen hebben. Zo verbinden veel overheidsintanties regels aan samenwonen met een gezamenlijke huishouding. Bijvoorbeeld bij uitkeringen en belastingen. Partners die langer dan 6 maanden samenwonen, kunnen fiscale partners van elkaar worden. Zij kunnen hun gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten verdelen.

Gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden

Door te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan ontstaat automatisch een gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden van de partners samen zijn. Het kan zijn dat sommige zaken daar niet onder vallen, bijvoorbeeld ingeval van een schenking of een erfenis. Degene van wie de schenking of erfenis afkomstig is, kan bepalen dat dit buiten een gemeenschap van goederen valt.

Wil je bezittingen of schulden apart houden? Dan moet je huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden bij de notaris afsluiten.

Verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap

Er zijn een aantal verschillen tussen trouwen en geregistreerd partnerschap:

1. Wie is ouder van het kind?
   Als een kind geboren wordt in een huwelijk van een man en een vrouw, dan krijgt het kind automatisch beide echtgenoten als ouder. Ook als de man niet de biologische vader is. Deze ‘familierechtelijke’ band zorgt er voor dat de ouders en het kind ook van elkaar kunnen erven. En dat de ouders het gezag hebben over het kind.
   Bij een huwelijk van 2 mannen of 2 vrouwen, maar ook bij een geregistreerd partnerschap (zowel bij paren van hetzelfde geslacht als van verschillend geslacht) is dat niet het geval. Familierechtelijke betrekkingen tussen het kind en de partner van de vader of de moeder kunnen dan alleen ontstaan door erkenning of adoptie.

   Let op: op 1 april 2014 zijn enkele wijzigingen in de regels van het ouderschap in werking getreden. Meer daarover kun je hier lezen.

2. Einde geregistreerd partnerschap
   Een geregistreerd partnerschap kan buiten de rechter om eindigen. Voorwaarde is wel dat de partners het met elkaar eens zijn en geen minderjarige kinderen hebben.  Voor de ontbinding van een huwelijk moet je altijd naar de rechter. Verder ken het geregistreerd partnerschap niet de scheiding van tafel en bed, het huwelijk wel.
3. “Ja, ik wil” of toch niet?
   Als 2 personen trouwen, moeten zij elkaar het ‘ja-woord’ geven. Bij het aangaan van een geregistreerd partnerschap is dit niet verplicht.
4. Buitenland
   Het huwelijk tussen een man en een vrouw wordt overal ter wereld geaccepteerd. Dat geldt niet voor het homohuwelijk en het geregistreerd partnerschap. Als men dus langer in het buitenland verblijft of zelfs emigreert, kunnen er dan juridische problemen ontstaan. Bijvoorbeeld of men wel van elkaar erft.

Conclusie

Er zijn verschillende samenlevingsvormen, waarvan huwelijk en geregistreerd partnerschap nog het meest op elkaar lijken. Toch zijn ook daar enkele wezenlijke verschillen, die je van tevoren moet kennen als je een goede keuze wilt kunnen maken. Vaak kiezen partners voor het geregistreerd partnerschap omdat zij al een keer getrouwd zijn geweest en daar teveel emotie aan zit. Maar als er kinderen komen of je wilt misschien wel ooit naar het buitenland, dan lijkt trouwen een betere optie.

Gezien de verschillen is trouwen de meeste makkelijke en juridisch veilige optie voor partners van verschillend geslacht, de meeste zaken zijn dan automatisch geregeld. Voor partners van hetzelfde geslacht maakt een huwelijk of geregistreerd partnerschap eigenlijk niet veel uit. De noodzaak van het behouden van het fenomeen geregistreerd partnerschap lijkt dan ook achterhaald.

Tot slot: laat je goed voorlichten door je notaris. Ook over het nut – of misschien zelfs de noodzaak – van het maken van huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden of een samenlevingscontract. En vergeet ook niet naar testamenten te kijken. Die zijn vaak nodig om het gewenste resultaat 100% te bereiken!

Bron: www.rijksoverheid.nl