Erfbelasting 2022 en Schenkbelasting 2022: Wat ga je betalen?

Vrijstellingen voor erfbelasting 2022

Als je een erfenis krijgt, is de kans groot dat je erfbelasting moet betalen. Maar alleen als het bedrag van de erfenis hoger is dan jouw vrijstelling.

Ben je:	Dan is jouw vrijstelling:
Gehuwd / geregistreerd partner / ongehuwd samenwonend	€ 680.645,–
Kind met ziekte of handicap	€ 64.666,-
(Pleeg-)Kind	€ 21.559,-
Kleinkind	€ 21.559,-
Ouder	€ 51.053,-
Overig (zoals een broer of zus)	€ 2.274,-

Vrijstellingen voor schenkbelasting 2022

Als je een schenking krijgt, is de kans groot dat je schenkbelasting moet betalen. Maar alleen als het bedrag van de schenking hoger is dan jouw vrijstelling.

Ben je:	Dan is jouw vrijstelling:
(Pleeg-)Kind	€ 5.677,-
In 2022 mogen je ouders jou (en je broers en zussen) € 5.677,- belastingvrij schenken. Je hoeft hiervan geen aangifte te doen. Is het bedrag van de schenking hoger dan deze vrijstelling, dan moet dat wel.
Kind tussen 18 en 40 jaar (eenmalig)	€ 27.231,- of € 56.724,-
Ben je tussen de 18 en 40 jaar oud, dan mogen je ouders jou eenmalig belastingvrij een hoger bedrag schenken. Dit bedrag is in principe € 27.231,-. Maar als je het geschonken bedrag gebruikt voor de betaling van een dure studie of opleiding, dan is de vrijstelling € 56.724,-.
Ontvanger tussen 18 en 40 jaar (eenmalig) (‘Jubelton’)	€ 106.671,-
Ben je tussen de 18 en 40 jaar oud, dan mag iemand (ouders, familielid of geheel iemand anders) jou eenmalig belastingvrij een hoger bedrag schenken van € 106.671,-. Je moet de schenking dan wel gebruiken voor de aankoop of de verbouwing van een eigen woning. Ook mag de eigenwoningschuld of een restschuld van een verkochte eigen woning ermee worden afgelost. Deze eenmalig verhoogde vrijstelling geldt ook als in plaats van een bedrag een eigen woning wordt geschonken. De schenking mag ook worden verkregen van een ander familielid of van een derde. De ontvanger moet wel tussen de 18 en 40 jaar te zijn. Deze vrijstelling kan onder voorwaarden gespreid over 3 opeenvolgende jaren benut worden. De geschonken bedragen moeten uiterlijk in het 2e kalenderjaar na het kalenderjaar waarin de 1e schenking is gedaan worden aangewend voor de eigen woning. De termijn voor het opleggen van de aanslag is met 2 jaar verlengd en vastgesteld op 5 jaar. NB: De jubelton wordt verlaagd naar € 27.231,- in 2023 en per 2024 afgeschaft! Dus alleen nog mogelijk in 2022 (€ 106.671,-) en 2023 (€ 27.231,-).
Overig (zoals een kleinkind)	€ 2.274,-
Dit bedrag mag jaarlijks belastingvrij worden geschonken. Hiervan hoef je dus geen aangifte te doen. Is het bedrag van de schenking hoger dan deze vrijstelling, dan moet dat wel.

NB: Van de hogere (eenmalige) schenkingen moet je wel aangifte doen. Daarbij moet je een beroep doen op de verhoogde vrijstelling.

Tarieven voor erfbelasting 2022 en schenkbelasting 2022

Is het bedrag van de erfenis of schenking hoger dan de vrijstelling, dan is het meerdere belast met erfbelasting of schenkbelasting. Dit meerdere heet dan ook een ‘belaste verkrijging’.

Ben je:	dan betaal je over het gedeelte tot €130.425,-	dan betaal je over het gedeelte vanaf €130.425,-
Gehuwd / geregistreerd partner /ongehuwd samenwonend Wanneer je als ongehuwd samenwonende erft van je partner, moet je wel aan enkele voorwaarden voldoen om een beroep te kunnen doen op de vrijstelling van € 680.645,- en de tarieven van 10/20% (o.a. minimaal zes maanden op hetzelfde woonadres staan ingeschreven).	10%	20%
Ben je:	dan betaal je over het gedeelte tot €130.425,-	dan betaal je over het gedeelte vanaf €130.425 ,-
(Pleeg-)Kind	10%	20%
Kleinkind	18%	36%
Overig (zoals een ouder, broer of zus)	30%	40%

Bijvoorbeeld:

Je erft € 250.000,- van je ouders. Daarvoor heb je een vrijstelling van € 21.559,-.
Het bedrag dat belast wordt is dan (€ 250.000 – € 21.559 =) € 228.441.

Over het deel tot € 130.425 betaal je 10% en over de rest (€ 98.016,-), betaal je 20%. Totaal moet je dan € 13.042 + € 19.603 = € 32.645 erfbelasting betalen.

Pensioen en erfbelasting

Het partnerpensioen is vrijgesteld van erfbelasting. Maar het partnerpensioen vermindert wel de vrijstelling van € 680.645,- voor echtgenoten/ geregistreerd partners/ ongehuwd samenwonenden. De vrijstelling wordt gekort met de helft van de waarde van het pensioen of lijfrente-uitkering (minus 30% latente inkomstenbelasting). Er is wel altijd een minimale vrijstelling van € 175.837,-.

Ondernemingsvermogen

Een verkrijging van ondernemingsvermogen is tot een waarde van € 1.134.403 van de objectieve onderneming voor 100% vrijgesteld van schenk- of erfbelasting. Voor ondernemingen die meer waard zijn dan € 1.134.403 geldt voor het meerdere een vrijstelling van 83%. Als een deel van een objectieve onderneming wordt verkregen, wordt de 100% vrijstelling naar rato toegepast. Voor belasting, die eventueel nog verschuldigd is over het niet-vrijgestelde deel, kan 10 jaar uitstel van betaling worden verkregen.

Aangifte doen voor erfbelasting of schenkbelasting

Voor de erfbelasting krijg je automatisch een aangifteformulier van de Belastingdienst.
Voor de schenkbelasting moet je het formulier zelf aanvragen. Kijk op www.belastingdienst.nl voor meer informatie over de aangifte voor erf- of schenkbelasting.

Uiteraard kan de notaris je bij beide aangiften ook van dienst zijn.

Overgangsrecht bij eenmalige € 106.671,- (‘Jubelton’)

Heb je als ouder aan je kind al eerder een schenking gedaan waarbij je kind een beroep heeft gedaan op een eenmalige verhoogde vrijstelling in verband met een eigen woning? Dan moet je opletten, want niet in alle gevallen kun je nu de vrijstelling van € 106.671,- nog gebruiken of aanvullen.

Via onderstaande tabel kan voor aanvullende schenkingen in 2021 worden bekeken of er overgangsrecht geldt, en zo ja, welk bedrag maximaal aanvullend vrij van schenkbelasting kan worden geschonken.

Relatie met schenker	Eerder gebruik gemaakt van verhoogde vrijstelling?	Overgangsrecht?	Maximale verhoogde vrijstelling (cijfers 2021)
Kind	Nee	Niet van toepassing	€ 105.302,-
Kind	Alleen vóór 2010	Art. 82a lid 1 SW	€ 28.657,-
Kind	In 2010 tot en met 2014	Art. 82a lid 2 SW	Geen aanvullende vrijgestelde schenking mogelijk
Kind	In 2015 of 2016	Art. 82a lid 3 (oud) SW	In 2017 en 2018 was het mogelijk aanvullend nog een bedrag van ruim € 50.000 vrij van schenkbelasting te schenken voor de eigen woning. Per 1 januari 2019 is deze overgangsregeling, die tot 31 december 2018 was opgenomen in art. 82a lid 3 (tekst tot 31 december 2018) SW, vervallen.
Derde	Nee	Niet van toepassing	€ 105.302,-
Derde	In oktober 2013 tot en met 2014	Art. 82a lid 3 SW	Geen

NB: uit het regeerakkoord (december 2021) blijkt dat de jubelton per 2024 afgeschaft gaat worden!

Cijfers voor 2021

Mocht je nog in 2021 een schenking willen doen of een erfenis krijgen, dan kun je in dit artikel de tarieven en vrijstellingen voor 2020 lezen.